Helmut Kohl was geen partij voor het historische moment

Kohl en zijn regeringskliek waren overweldigd door de gebeurtenissen in de DDR. Ze hebben het Confederatieplan opgesteld, wat de DDR-bevolking niet goedkeurde. Het niet-opportunistische en niet-beschadigde deel van de DDR-intelligentsia wilde geen onderwerping maar een hoger niveau van democratie. Kohl begreep dat niet, wilde dat niet. Hij had geen visioen, hij was een tacticus van de macht.

Adenauer of Brandt hadden elk hun strategische plannen op de achtergrond, zoals banden met het Westen of, met Brandt, zich openstellen voor het Oosten en “meer democratie durven”.

Kohl verliet de DDR echter naar de West-Duitse bedrijven en dwong tot deïndustrialisering en ontmoediging van de bevolking. Hoewel dit overeenkwam met de echte machtsverhoudingen, maar niet één millimeter vooruit was. Er is een sociaal-politiek moment gemist. De kritische blik op de Europese instellingen heeft ook hier haar wortels. De ramblings van de politieke klasse van de grote Europese Kohl verbergen alleen hun eigen strategylessness.